Вазъияти забонии ҷумҳурӣ ва фаъолияти Кумитаи терминалогӣ(Терминком), ки 4 феврали соли 1933 бо қарори КХМҶТ ташкил шуда буд, баррасӣ гардидааст. Зикр шудааст, ки солҳои 30-уми қарни XX дар Ҷумҳурии Тоҷикистон масъалаи истилоҳот ва демократикунонии забони адабӣ ва табдили алифбо ба майдони баҳс кашида шудаанд. Ба хусус масъалаи истилоҳот мавриди бахсҳои доманадор қарор гирифт. Ба моҳият ва мундариҷаи “Установкаи терминологияи забони тоҷикӣ”, ки 15.08.1936 аз ҷониби Президиуми КИМ ҶШСТ қабул шуда буд, диққати махсус дода шудааст. Зикр шудааст, ки солҳои 30-ум дар сиёсати миллию забонии ИҶШС умуман ва ҶШСТ хусусан равиши маҳдуд кардани захираҳои миллию дорхилизабонӣ хос буд. Забон асосан аз ҳисоби захираҳои хориҷӣ, аз ҷумла калимаҳои русию байналмилалӣ бой мешуд. Гузашта аз ин ба миллатгароӣ муттаҳам намудани ашхоси ифодакунандаи хоҳиши истифодаи захираҳои дохилии забон ва мисли ин амалҳои номатлуб ҷой доштанд.
Калидвожаҳо: сохтмони забон, истилоҳот, демократикунии забони адабӣ, табдили алифбо, Кумитаи истилоҳот, «Установкаи терминологияи забони тоҷик»
1. Айнӣ С. Оид ба вазъияти забоншиносии тоҷик// Шарқи сурх. – 1952. - №6.- С.3-8.
2. Брагинский И.С. Ҳаёт ва эҷодиёти Садриддин Айнӣ / И.С. Брагинский. - Душанбе, 1968.
3. БМ ҶТ., зах. 360, навиш.7, воҳ.маҳфуз.11.
4. БМ ҶТ., зах. 360, навиш.7, воҳ.маҳфуз.13.
5. БМ ҶТ., зах. 360, навиш.7, воҳ.маҳфуз.19.
6. БМ ҶТ., зах. 360, навиш.7, воҳ.маҳфуз.24.
7. БМ ҶТ., зах.486, навиш.1, воҳ.маҳфуз.35.
8. БМ ҶТ., зах. 486, навиш.1, воҳ.маҳфуз.45.
9. БМ ҶТ., зах.486, навиш.1, воҳ.маҳфуз.47.
10. БМ ҶТ., зах. 486, навиш.1, воҳ.маҳфуз.109.
11. Ваҳҳобов Т. Ҷанбаҳои сотсиолингвистии рушди забони тоҷикии адабӣ (солҳои 20-30 асри XX). Китоби 1. Баҳс дар атрофи забони тоҷикии адабӣ дар солҳои 20-30. - Хуҷанд: Нури маърифат, 2005.
12. Дар бораи баъзе масъалаҳои забони тоҷикӣ (лоиҳа)// Тоҷикистони сурх. 25 ва 26-уми январи с. 1932; «ГМ», 18-уми январи с. 1939.
13. Рустамов Ш. Забон ва замон / Ш. Рустамов. - Душанбе, 1981.
14. Установкаи терминологияи забони тоҷикӣ. - Сталинобод, 1937.
15. Ҳалимов С. Садриддин Айнӣ ва баъзе масъалаҳои инкишофи забони адабии тоҷик / С. Ҳалимов. - Душанбе, 1974.
16. Ҷалилов, Очилдиев. Боқимондаҳои зиëнкорӣ дар адабиëти партиягӣ ба забони тоҷикӣ нест карда шавад // Тоҷикистони сурх. 29 ноябри соли 1937.