Зикр шудааст, ки баъд аз истилои араб ва густариш ёфтани дини ислом дар забону адабиёт ва фарҳанги халқҳои истилошуда унсурҳои зиёди забон ва суннатҳои арабӣ ворид гардиданд. Таъсири номгузории арабӣ, ки то имрӯз идома дорад низ аз ҷумлаи чунин падидаҳо ба шумор рафта, он на ба ҳайси падидаи бегона, балки чун ҷузъи гуногунии фарҳанги миллӣ шинохта шудааст. Масъалаи меҳварии мақолаи мазкур баррасии сабабу омилҳои таъсирпазирӣ аз номгузорӣ, кунияву алқоб ва нисбаи арабӣ чун яке аз нишонаҳои нуфузи забони арабӣ ба забони тоҷикӣ дар асрҳои VIII-X ба силки таҳқиқ кашида шудааст. Хулоса шудааст, ки ҳарчанд забони арабӣ, аз ҷумла номгузорӣ, кунияву алқоб ва нисба дар байни халқҳои истилошудаи Осиёи Миёна густариши ҳамаҷониба пайдо кардаанд, номгузории анъанавии қадимаи тоҷикӣ комилан аз байн нарафтааст.
номгузорӣ, лақаб, куния, нисба, забони арабӣ, фарҳанги тоҷикӣ, номгузории тоҷикӣ
1. Абӯшараф Носеҳ ибни Зафари Ҷурфодиқонӣ. Тарҷумаи Таърихи Яминӣ. Муқаддима, таҳия, таҳшия, таълиқот, луғот ва феҳристи Н.Ғиёсов. - Хуҷанд: Ношир, 2013. - 420с.
2. Аззом, Абдулваҳҳоб. «ал-Қоҳира ва ат-Тус». Маҷалла «ар-Рисола», №,301. – ал-Қоҳира,1939. Саҳ. 123-127.
3. Аҳмад Тоҳири Ироқӣ. Куния дар забони форсӣ // Номаи минавӣ. –Теҳрон, 1375. - Саҳ.326.
4. Байҳақӣ, Муҳаммад ибни Ҳусайн. Таърихи Байҳақӣ. Тасҳеҳи Алиакбари Файёз, ба эҳтимоми Муҳаммад Ҷаъфари Ёҳақӣ. – Машҳад: Донишгоҳи Фирдавсӣ, 1383. -816саҳ.
5. Берунӣ, Абӯрайҳон. Осор-ул-боқия. - Душанбе: Ирфон, 1990. - 432с.
6. Ғуломризо Фидоии Ироқӣ. Ҳаёти илмӣ дар аҳди Оли Бӯя. –Теҳрон: Интишороти Донишгоҳи Теҳрон, 1383. –саҳ.45-49.
7. Деҳхудо, Алиакбар. Луғатномаи Деҳхудо. CD, ривояти дуввум. Мадхали “Мардовиҷ”
8. Муқаддасӣ, Муҳаммад ибни Аҳмад. Тарҷумаи аҳсан-ут-тақосим фӣ маърифат-ил-ақолим. Тарҷумаи Алинақии Мунзавӣ. Ҷилди1. – Теҳрон: Бунгоҳи тарҷума ва нашри осор, 1383. – 380 саҳ.
9. Наршахӣ, Абӯбакр. Таърихи Бухоро. - Душанбе: Дониш, 1979. -118с.
10.Сафо, Забеҳулло. Таърихи адабиёт дар Эрон. Ҷ.2. - Теҳрон: Фирдавс, 1373/1953. –саҳ. 458.
11.Таърихи Систон. Таҳияи матн, муқаддима, тавзеҳот ва феҳристҳо аз Муҳаммадюсуф Имомов ва Абдушукури Абдусаттор. Душанбе: Бухоро, 2014. - 352с.
12.Унсуралмаолӣ Кайковус ибни Вушмгир. Қобуснома. Ба тасҳеҳи Ғуломҳусайни Юсуфӣ. Теҳрон: интишороти илмиву фарҳангӣ, 1383. – 609c.