Анализируются особенности перевода стихотворений Х-ХII веков с арабского языка на персидско-таджикский и с персидско-таджикского на арабский. Установлены основные источники, где сохранились образцы переводов с персидско-таджикского языка на арабский, и наоборот, в частности «Ятимат-уд-дахр» Саолиби, «Тарджумон-ул-балога» Родуёни, «Лубоб-ул-албоб» Авфи. Подчеркивается, что авторы средневековых антологий, исторических летописей и трактатов по поэтологии не всегда указывают имена переводчиков. Анализу подвергнуты переводы стихотворных отрывков из творчества арабского поэта Ибн ар-Руми, выполненные Рудаки, Шахидом Балхи, и переводы стихотворений Мантики Рози и Абулфатха Бусти, осуществленные Бадеулзамоном Хамадони. В рассматриваемую эпоху создавались как точные, адекватные переводы, так и образцы свободного переложения поэтического материала.
поэтические произведения, перевод арабской поэзии, “Ятимат-ут-дахр, “Саолиби”, “Тарджуман-ул-балога” Родуёни, “Лубоб-ул-албоб” Мухаммада Авфи, Мантики Рози, Абулфатх Бусти,Ибн-ар-Руми, свободный перевод
1. Абдусаттор. Абдушукур. Фарҳанги арабӣ ва адабиёти аҳди Ғазнавиён. -Душанбе: «Бухоро», 2015. - 430с.
2. Мардонӣ, Тоҷиддин. Саҳифаҳое аз равобити адабии Арабу Ҷам (гузашта ва имрӯз). – Душанбе: Ирфон, 2010. – 236 с.
3. Авфӣ, Муҳаммад ибни Муҳаммад. Лубоб-ул-албоб. Аз рӯи тасҳеҳи Э. Браун. Бо муқаддимаи Муҳаммад Қазвинӣ ва таҳқиқоту таълиқоти Саид Нафисӣ. - Теҳрон: Ҳирмис, 1389. - 1082с.
4. Ар-Родиёнӣ. Муҳаммад ибни Умар. Тарҷумон-ул-балоға. Ба тасҳеҳ ва эҳтимоми профессор Аҳмад Оташ ва интиқоди Маликушшуаро Баҳор. – Теҳрон: Асотир, 1949. -290с.
5. Ёқути Ҳамавӣ. Муъҷам-ул-удабо. Тарҷума ва вироиши Абдулмуҳаммад Оятӣ.-Теҳрон: Суруш,1381. Ҷ.1-2. - 1392с.
6. Ашъори ҳамасрони Рӯдакӣ. Нашриёти давлатии Тоҷикистон. - Сталинобод, 1958. - 405с.
7. ас-Саолибӣ, Абимансур. Ятимат-уд-даҳр фӣ маҳосин аҳл‐ал‐аср. Муҳаққақ Муфид Муҳаммад Қамиҳа. Ҷ.1-6. – Бейрут: Дорул кутубил илмиййа, 1460.
8. Сафо, Забеҳуллоҳ. Таърихи адабиёт дар Эрон. Ҷ.1. - Теҳрон: Интишороти Фирдавсӣ, 1371, - 816с.
9. Имодуддини Исфаҳонии Котиб. Харидат-ул‐қаср ва қаридат‐ул‐аср. Муҳаққақ Муҳаммадбеҳҷат ал-Асрӣ ва Ҷамил Саъд. Ҷ.1-20. Бағдод: матбуот ал‐ҷамъ ал‐илмӣ ал‐ироқӣ, 1375/1955.
10. Ровандӣ, Муҳаммад ибни Алӣ. Роҳат‐ас‐судур ва оят‐ас‐сурур. Бо саъю эҳтимоми Муҳаммад Иқбол. –Теҳрон: Асотир, 1385. -648с.