Рассматриваются жизнь и творчество таджикско-
персидского поэта Муиззи в турецком литературоведении.
Отмечается, что жизнь и литературное наследие Муиззи
привлекли внимание турецких литературоведов и о его жизни и
творчестве написаны отдельные статьи и монографии. В
частности диссертацию Гёкхана Гекмена «Мир поэзии Муиззи»
можно считать одной из наиболее полных работ турецких
исследователей по изучению жизни и творчества поэта.
Подчёркивается, что некоторые турецкие исследователи, в том
числе Аднан Караисмаилоглу, бездоказательно относят поэта к
тюркам и утверждают, что он тюркского происхождения, но,
помимо стихотворений на арабском языке, Муиззи писал стихи и
на персидском. Авторы «VIII-XIII yüzyillar türk edebiyati» также
указывают, что в свою эпоху он был известным турецким
поэтом, одним из придворных поэтов султана Малик-шаха и
обладателем титула «Амирушшуаро» - «Эмир поэтов», однако
в диване его стихов, дошедшем до наших дней и содержащем
более 18 600 бейтов, не обнаружено ни одного бейта на
турецком языке.
персидско-таджикский поэт Муиззи, турецкое литературоведение, Сельджуки, жизнь поэта, сборник стихов
1. Gökmen, Gökhan. Mu‘izzî dîvâni’nda bir Selçuklu hâtunu:Tâceddîn hâtun / Gökhan Gökmen: Nüsha Şarkiyat Araştırmaları DergisiJournal of Oriental Studies Ocak-Haziran (January-June), 2020; (50). - ss. 25-46.
2. Gökmen, Gökhan. Büyük Selçuklu devleti saray şairi Emîr Mu‘Izzî’nin dîvâni’nda Selçuklu Hâtunu Mâh Melek Hâtun / Gökhan Gökmen. Nüsha Şarkiyat Araştırmaları DergisiJournal of Oriental Studies Haziran-Aralık, 2018; (47). – ss.1-14.
3. Gökmen, Gökhan. Emîr Mu‘izzî Dîvânı’nda Sultan Melikşâh, Nizâmülmülk, Fahrülmülk, Terken Hâtun ve Mucîrüddevle İçin Yazılan Mersiyeler / Gökhan Gökmen: Çanakkale araştirmalari türk yilliği. Yıl 17: Bahar, 2019, Sayı 26. - ss.131-148.
4. Gökhan GÖKMEN. Büyük Selçuklu devleti tarihinde saray şairi Emîr Mu‘izzî’nin önemi / Gökhan Gökmen: KARINCA.:Türk Kooperatifçilik Kurumu Basın, Yayın, Araştırma Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri İşletmesi Adına. 2018. ss. 44-49.
5. Gökmen, Gökhan. Emîrüşşü’arâ Mu’izzî dîvâni’nda Nizâmülmülk methiyeleri / Gökhan Gökmen: Bilge vezir Nizâmülmülk. – Konya, 2019. - 637 s., ss. 421-442.
6. Gökmen, Gökhan. Emîr Mu‘izzî dîvâninda Terken Hâtun / Gökhan Gökmen: Doğu araştirmalari. - 2018, sayi 18, ss. 17- 44.
7. Gökhan Gökmen. Emîrüşşü‘arâ Mu‘izzî dîvâninda farsça şiir söyleyen şairlerin yeri/Gökhan Gökmen: Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi.- 2018, (46). – ss.107-122.
8. Gökmen, Gökhan.Emîr Mu‘izzî Dîvânı’nda Firdevsî ve Şehnâme’nin Eleştirilmesi ve Hakir Görülmesi / Gökhan Gökmen:Doğu Araştirmalari,Doğu Dil, Edebiyat, Tarih, Sanat ve Kültür Araştırmaları Dergisi, A Journal of Oriental Studies,Sayı/Issue. – İstanbul, 2021.- ss.42-64.
9. Gökmen,Gökhan. Türkler ve Diğerleri / Gökhan Gökmen: Çanakkale araştirmalari türk yilliği. Yıl 18. Bahar 2020, Sayı 28, ss.83-89.
10. Gökmen, Gökhan. Mu‘izzî’nin şiir dünyasi / Gökhan Gökmen. Kirikkale üniversitesi-Ankara üniversitesi sosyal bilimler enstitüleri fars dili ve edebiyati ana bilim dali, 2018. - 546 s.
11.Gökmen, Gökhan. Mu’izzî: 11. Yüzyıl Farsça Gazelin Öncüsü / Gökhan Gökmen: Erdem, İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, Sayi 76 • Haziran 2019, 269 s. - ss.117-138.
12. Karaismailoğlu, Adnan. Klasik Dönem Türk Şiiri İncelemeleri / Аdnan Karaismailoğlu:Akçağ Yayınları. - Ankara, 2001. - 259 s.
13.Karaismailoğlu, Adnan. Mu‘izzî / Аdnan Karaismailoğlu: İslâm Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2006. - s.98-99.
14.Karaismailoğlu, Adnan. Nizâmülmülk döneminde kültür ve edebiyat. Bilge vezir Nizâmülmülk/ Аdnan Karaismailoğlu: -Konya, 2019, 637 s. - с.411-420
15.Karaismailoğlu, Adnan. Selçuklu devri şiiri ve şair Mu’izzî / Аdnan Karaismailoğlu: II.Uluslararası Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Sempozyumu. Selçuklularda bilim ve düşünce Bildiriler/Proceedings. - Konya, 2013. - с. 71-78.
16.Karaismailoğlu, Аdnan. Selçuklu Sarayında Şiir ve Şair/ Аdnan Karaismailoğlu: V. Milli Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri. Bildirileri (25-26 Nisan 1995), 133-139 s.
17.Özgüdenli, Osman G. Büyük selçuklu sultanlarina ait farsça şiirler / Osman G. Özgüdenli Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi. Cilt 1, Sayı 2, Sonbahar 2014. - ss. 39-67.
18.Temizel, Ali. Nizâmülmülk döneminde şair ve şiir / Ali Temizel. Bilge vezir Nizâmülmülk,Konya, 2019, 637 s., .ss. 450-465.
19.Yaman, Hakan. Mu’izzî’nin divaninda vezin türleri. Prosody Species in Muizzi’s Diwan. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi Journal of Social Sciences Sayı/Number 54, Haziran/June 2015, 43-48).
20. Yeşildurak, Efe. Sultan Sencer devri (1098-1157) Selçuklular’da ilmî ve fikrî hayat (yüksek lisans tezi)/ Efe Yeşildurak: - Kasim, 2022 - 328 s.
21.VIII-XIII yüzyillar türk edebiyati. - Eskişehir, Ağustos 2018. - 199 s.