Дар мақола тарзи зиндагии оилавӣ, истеҳсолӣ ва ҷамъиятии нонвойҳои шаҳри Хуҷанд дар охири асри ХIX ва аввали асри ХХ нишон дода шудааст. Муаллиф дар мақола оид ба шакли оила ва муносибатҳо дар он, шаклҳои гуногуни ҳаёти истеҳсолӣ ва ҷамъиятии ҳунармандони нонвой муфассал маълумот медиҳад. Хусусиятҳои оилаи патриархалӣ, урфу одатҳои оилавӣ ва дигар хусусиятҳои оиладорию зиндагии ҷамъиятию истеҳсолии онҳо аз назари муаллиф дур намондааст. Аз ин лиҳоз дар мақола бештар дар бораи таъсири ҳунари нонвойҳоба ҳаётиоилавӣ ва ҷамъиятии худи онҳо сухан меравад. Муаллиф дар мақола ҷузъиёти асосии тарзи ҳаёти истеҳсолии «нонвойҳо»-ро номбар кардааст. Ба ин таркибот «ҳашар»(ёрӣ ба якдигар), «анҷумани касаба»(ҷамъомади касаба), «зиёфати арвоҳи пир» (меҳмондорӣ ба унвони рўҳи пири касб) ва ғайраҳо дохил мешаванд. Ҳамчунин дар мақола иштироки ҳунармандони нонвой дар ҷамъомадҳо ва иду маъракаҳо муфассал баррасӣ шуда, нақши чойхонаю масҷидҳо дар ҳаёти ҷамъиятии нонвойҳо нишон дода мешавад. Ба ҷуз ин аз ҷониби муаллиф ҷашнҳоимаъмулихуҷандиёндар охири асри XIX - аввали асри XX мухтасар тавсиф шудааст. Мақоладарасосипажўҳиши илмии таърихнигорони тоҷику шўравӣ ватадқиқоти саҳроӣ навишташудааст.
Осиёи Марказӣ, шаҳри Хуҷанд, ҳунармандони нонпаз, оилаи патриархалӣ, ҷашнҳовамаросимҳо, ҳашар, хешовандон
1. Гребенкин А. Д. Таджики // Русский Туркестан. Вып. 2. М., 1872. - С. 1- 50.
2. Лыкошин Н.С. Пол жизни в Туркестане. Очерки быта туземного населения. – Пг:, Колокольная 14, 1916. - 415c.
3. Мирбабаев А. К. Историческое наследие Худжанда. - Душанбе: Ирфон, 1995. - 159 с.
4. Мирбабаев А., Рахимов Н. Навруз Худжанда: Истоки и традиции // Ученые записки. № 1 (21). 2010. - С. 119 - 132.
5. Наливкин В.П., Наливкина М. Очерк быта женщин оседлого туземного населения Ферганы. - Казань: Типография Императорского Университета, 1886. - 244 с.
6. Народы Средней Азии и Казахстана (Народы мира. Этнографические очерки) / Под ред. С.П. Толстова, Т.А. Жданко, С.М. Абрамзона, Н. А. Кислякова. Т. 1. -М, 1962. - 769 c.
7. Негмати А.Э. Праздник Навруз в Ходженте / Исследования по истории и культуре Ленинабада. - Душанбе: Дониш, 1986. - С. 234 – 239.
8. Сухарева О.А. Позднефеодальный город Бухара в XIX – начале ХХ вв., ремесленная промышленность. - Ташкент: Издательство Академии наук Узбекской ССР, 1962. - 235 с.
9. Турсунов Н.О. Город Солнца. - Душанбе: Ирфон, 1989. - 160 с.
10. Турсунов Н.О. Из истории городского ремесла Северного Таджикистана. - Душанбе: Дониш, 1974. - 208 c.
11. Турсунов Н.О., Исамитдинов Дж. Деревообделочные ремесла и промыслы Худжанда в конце ХIX – начале XX вв. (историко – этнографическое исследование). - Худжанд, 2012. - 284 с.