Дар мақола андешаҳои Абдурраҳмони Ҷомӣ роҷеъ ба масъалаҳои ҳикмати амалӣ баррасӣ шудааст. Ҳикмати амалӣ ҷузъи умумии илми ҳикмат буда, дар фаҳмиши гузаштагон ба мақулаҳое марбут аст, ки ба зиндагӣ ва афъоли инсон равона шудаанд. Ҷомӣ достони Искандарро аз замони тавлид то дами марг ба тасвир кашидааст, вале ҳадафи асосии ӯ баёни масоили ҳикамист, ки дар хирадномаҳои ҳакимони юнонӣ в аИскандар дарҷ ёфтааст. Шоир аз забони ҳафт ҳаким хираднома овардааст, ки мутазаммини мавзӯъҳои сиёсию иҷтимоӣ ва ахлоқӣ мебошанд ва гоҳо ранги ирфонӣ касб менамоянд. Андешаҳои Ҷомӣ дар бораи сохти сиёсӣ, рисолати шоҳу аркони давлат, адлу адолат, риояи ҳаққи раият, мавқеи иҷтимоии шахс, одобу ахлоқи мардум аҳаммияти баланд доранд ва имрӯз низ дар зиндагӣ метавон аз онҳо баҳра бурд.
Ҷомӣ, достони “Хирадномаи Искандарӣ, ҳаким, ҳикмати амалӣ, ахлоқ, сиёсат, иҷтимоиёт, адолат
1. Афсаҳзод,Аълохон. Ҷомӣ- адибвамутафаккир.- Душанбе:Ирфон, 1989.- 384 с.
2. Афшор, Эраҷ. ХирадномаваИскандаримахлуқи Ҷомӣ// МаҷаллаиДонишкадаиадабиётиДонишгоҳиТеҳрон, шумораидувум, солидувоздаҳум, даймоҳи 1343.- С.163-169.
3. Бегдилӣ, Ғуломҳусайн. ЧеҳраиИскандардар“Шоҳнома”-иФирдавсӣ ва “Искандарнома”-и Низомӣ.- Теҳрон: Офариниш, 1369.- 304 с.
4. Бертельс, Е.Э. Навои и Джами. Избранные труды. – М.: Наука, 1965.- 498с.
5. Брагинский, И. С. Из истории персидской и таджикской литератур.- М.: Наука, 1972.-523 с.
6. Ғаззолӣ, АбӯҳомидМуҳаммад. Насиҳат-ул-мулук. ТаҳияватавзеҳиНарзуллоиНазар.- Душанбе: Ирфон, 1993.- 144 с.
7. Кайковус, Унсурулмаолӣ. Қобуснома. Бачоп ҳозиркунандаМ.Муллоаҳмадов.- Душанбе: Маориф, 1979.-192 с.
8. Комилов, Р. Назарияи ҷомеаиормонӣ дартаърихи фарҳангифорсутоҷик.- Душанбе: Маориф, 1997.- 288 с.
9. Костюхин, Е. А. Александр Македонский в литературной и фольклорной традиции.- М.: Наука, 1972.- 190 с.
10. Тӯсӣ, Насируддин. Ахлоқиносирӣ. Муаллифонисарсухан, мурат-тибониматн, луғатватавзеҳотН.Ю. Салимов, У. А. Ғаффорова.- Душанбе: Шуҷоиён, 2009.-388 с.
11. Ҷомӣ, НуруддинАбдурраҳмон ибни Аҳмад. Маснавии«Ҳафтавранг». Ҷилдиаввал. МуқаддимаазАълохонАфсаҳзод. Зериназари«Дафтаринашри«Меросимактуб»».- Теҳрон: Марказимутолеотиэронӣ, 1378.- 912с.
12. Ҷомӣ, НуруддинАбдурраҳмон ибни Аҳмад.Маснавии«Ҳафт авранг». Ҷилдидуввум. Таҳқиқ ватасҳеҳиАълохонАфсаҳзодва ҲусайнАҳмадиТарбият. Зери назари «Дафтари нашри «Мероси мактуб»».- Теҳрон: Марказимутолеотиэронӣ, 1378.-710с.
13. Ҷомӣ, АбдурраҳмонибниАҳмад.Овардгоҳимутакаллимон, ҳукамоваурафо. Матн, тарҷума ва шарҳи рисолаи “Ад-дуррат-ул-фохирата фӣ таҳқиқи мазҳаб –ус-сўфия ва-л- мутакаллимин ва-л-ҳукамо-ил-мутақад-димин”-и Мавлоно Абдурраҳмони Ҷомӣ. Тарҷума ва шарҳ аз Алии Уҷбӣ.- Теҳрон: Созмони чоп ва интишороти Вазорати фарҳанг ва иршоди исломӣ, 1386.- 480с.