Статья посвящена анализу особенностей использования поэтических размеров в «Диване» Бедиля. Подчеркивается, что, по сведениям большинства средневековых источников, в частности его ученика Хушгу, который жил в течение ряда лет в доме поэта, Бедиль, кроме арабского, персидского и родного индийского (бенгали), владел санскритом и знал наизусть древнеиндийский эпос «Махабхарата». На основе анализа газелей Бедиля, написанных метром комил, делается вывод о влиянии древнеиндийских поэтических форм на творчество поэта. Особое внимание уделяется поэтическим опытам Бедиля в использовании малоупотребительных в персидско-таджикской поэзии размеров, в том числе шестнадцатистопных комиля, мутадорика, мутакориба и раджаза.
«Диван» Бедиля, газель, поэтические размеры, размер комил, структурная эволюция газели, древнеиндийский эпос «Махабхарата», литературные связи
1. Воҳиддўст, Маҳнўш. Вижагиҳои бунёдини ғазалҳои Мирзо Абдулқодири Бедили Деҳлавӣ./ Фаслномаи мутолеоти шибҳи қора.Донишгоҳи Систон ва Булуҷистон. Соли дувум, шумораи панҷум. 1389. саҳ. 125-146.
2. Деҳлавӣ, Бедил. Куллиёт. Тасҳеҳи Холмуҳаммади Хаста ва Халилуллоҳи Халилӣ. Ба кўшиши Баҳман Халифаи Баноравонӣ. Ҷилди аввал, бахши аввал. –Теҳрон: Тилоя, 1389.
3. Деҳлавӣ, Бедил. Куллиёт Тасҳеҳи Холмуҳаммади Хаста ва Халилуллоҳи Халилӣ. Ба кўшиши Баҳман Халифаи Баноравонӣ. Ҷилди аввал, бахши дувум.- Теҳрон: Тилоя, 1389.
4. Исмоилипур, Абулқосим. Сурудҳои рўшаноӣ. Ҷусторе дар шеъри Эрони бостон ва сурудҳои монавӣ. – Теҳрон: Устура, 1386.
5. Қалъанав, Ҳабиб Ҷадидулисломӣ. Киштгар, Насрини Шафоӣ. Мусиқии берунии “Девон”-и Бедили Деҳлавӣ./ Фаслномаи мутолеоти шибҳи қора.Донишгоҳи Систон ва Булуҷистон. Соли севум, шумораи шашум, 1390. саҳ.65-88.
6. Мударрисӣ, Ҳасан. Фарҳанги корбурдии авзони шеъри форсӣ.- Теҳрон: Самт, 1384. -417с.
7. Раҳимӣ, Бобобек. Ошноӣ бо Бедил. –Душанбе: Ирфон, 2009.
8. Раҳимӣ, Бобобек. Шарҳи шаст ғазали Бедил. -Душанбе: Деваштич, 2001.
9. Салҷуқӣ, Салоҳиддин.. Нақди Бедил. –Теҳрон: Ирфон, 1380.
10. Хушгў, Биндробан Дос. Сафинаи Хушгў. -Кобул, 1359.