Статья посвящена анализу грамматических смыслов вспомогательных частей речи (в пределах предлогов, союзов и частиц), функционально заменяющих друг друга, в известном этическом произведении ХIII - «Гулистане» Саади Ширази. Подчеркивается, что за исключением отдельных разрозненных замечаний и соображений авторов толковых словарей и одной статьи, данная проблема осталась вне поле зрения таджикских языковедов. На основе богатого фактологического материала из «Гулистана» Саади раскрывается приобретение дополнительных функций предлогами («дар» в функции «ба суи»; «барои» - «ба сабаби»), послелогами («-ро» в функции предлога «аз»), союзами (союз «аммо» в функции союза «лекин», «ҳам» в функции частицы «низ»), частицами («магар» в функции частицы «оё» и союза «балки»).
вспомогательные части речи, предлоги, виды предлогов, послелоги, послелог –ро, союзы, частицы, «Розовый сад» Саади
1. Грамматикаи забони адабии ҳозираи тоҷик.Ҷилди 1. – Душанбе: Дониш, 1985 – 356 с.
2. Деҳхудо А. Луғатнома/А.Деҳхудо. Ҷилдҳои 1 – 50. – Теҳрон: Муассисаи интишорот ва чопи Донишгоҳи Теҳрон, 1328.
3. Қўрғонов З. Унсурҳои ёвари сервазифа дар «Луғатнома» - и Деҳхудо//Камоли одамӣ. – Хуҷанд, 2016. – С.260 - 274.
4. Муин М. Фарҳанги форсӣ/М.Муин. Ҷ.1. – Теҳрон: Чопхонаи сипеҳр, 1371. – 1472 с.
5. Фардинпур Н. «Магар» дар ғазалиёти Ҳофиз//Кайҳони фарҳангӣ. – Теҳрон, 1382. - №202.- С.68 – 70.
6. Фарҳанги забони тоҷикӣ.Ҷ.1.–М.:Советская энсиклопедия, 1969.–951 с.
7. Фарҳанги забони тоҷикӣ.Ҷ.2.–М.:Советская энсиклопедия, 1969.–947 с.
8. Ҳасанов А. Унсурҳои ёвари сервазифа дар осори Абдурраҳмони Ҷомӣ//Маводи ҳамоиши байналмилалии «Ҷойгоҳи Мавлоно Абдураҳмони Ҷомӣ дар муколамаи фарҳангҳо (Хуҷанд, 3 – 4 ноябри соли 2014)». – Хуҷанд: Нури маърифат, 2014. – С.460 – 473.
9. Ҳошимов С. Хусусиятҳои лексикии «Гулистон» - и Саъдии Шерозӣ. Рисола барои дарёфти дараҷаи илмии номзади илмҳои филологӣ.–Душанбе, 1972.–215 с.
10. Ҳошимов С. Баъзе хусусиятҳои синонимҳо дар «Гулистон» - и Саъдии Шерозӣ // Масъалаҳои филологияи тоҷик.–Душанбе: УДТ, 1971.- С. 19–27.
11. Шерозӣ С. Гулистон/С.Шерозӣ. (Бар асоси тасҳеҳ ва табъи шодравон Муҳаммадалии Фурўғӣ (бо маънии вожаҳо ва шарҳи ҷумлаҳову байтҳои душвор). Мураттиб ва баргардони матн Обиди Шакурзода. – Душанбе, 2009. – 345 с.
12. Шерозӣ С. Гулистон/С.Шерозӣ. Тартибдиҳандаи матн Саҳобиддин Сиддиқов.- Душанбе, 1986. – 134 с.