Рассматривается литературная среда, с которой взаимодействовал Назири Нишапури, и его творческие взаимоотношения с поэтами его времени.В ходе исследования были установлены два творческих этапа в литературной деятельности поэта и определено, что литературные связи Назири с поэтами-современниками начались задолго до его переезда в Индию, еще в Иране, особенно в литературном ареале Кашана и Нишапура, и продолжались на втором этапе его творчества в Индии. Упоминается, что Назири, будучи известным поэтом своего времени, был признанным оратором школы словесности и сумел воспитать многих поэтов и мастеров слова, творивших в исследуемый период существования таджикской классической поэзии.Отмечено, что некоторые его современники по причине сильной приверженности к творчеству Назири путешествовали из Ирана в Индию и достигли творческой зрелости в индийской литературной среде. Написание “назира» на стихи Назири величайшими поэтами: Саибом Табрези, Вакифом Лахури, Назимом Хироти, Хазини Лохиджи и другими, свидетельствует о высоком статусе и достойной репутации поэта в персидской литературе индийского стиля.
Назири, персидская литература Индии, литературный ареал Кашана, поэтическое влияние, литературные связи, литературная школа
1. Балёнӣ, Тақиуддин Муҳаммад Авҳадии Ҳусайнии Даққоқӣ. Арафот-ул-ошиқин ва арасот-ул-ошиқин. Ҷ.8. нун-ё. Тасҳеҳи Забеҳулло Соҳибкорӣ, Омина Фахраҳмад. Бо назорати илмии Муҳаммади Қаҳрамон– Теҳрон: Маркази пажӯҳиши мероси мактуб, 1389.- 979 с.
2. Доғистонӣ, В. Риёз -уш-шуаро. Муқаддима, тасҳеҳ ва таҳқиқи Муҳсин Ноҷии Насрободӣ; Баргардонандаи матн ба хатти кириллии тоҷикӣ, муаллифи пешгуфтор ва шарҳи луғоту тавзеҳот профессор М. Нарзиқул, О. Бобоева. - Душанбе: Паёми ошно. 2019. - 752 с.
3. Кошонӣ, Миртақиуддин. Хулосат-ул ашъор ва зубдат-ул-афкор. [Бахши Хуросон). Ба кӯшиши Абдулалӣ Адиби Барӯманд ва Муҳаммадҳусайн Насирии Каҳнамӯӣ.-Теҳрон: Маркази пажӯҳиши мероси мактуб, 1393. - 630 с.
4. Қазвинӣ, Мулло Абдуннабӣ Фахруззамонӣ. Тазкираи майхона. Бо эҳтимоми Аҳмад Гулчини Маонӣ. - Теҳрон, ширкати насабии Ҳоҷ Муҳаммад Ҳусайни Иқбол. - 1340. - 1107 с.
5. Лакҳнавӣ, Офтоб Рой. Риёз-ул-орифин. Ба тасҳеҳи Ҳисомуддини Рошидӣ. - Исломобод, интишороти Маркази таҳқиқоти форсии Эрон ва Покистон, 1982. - 381 с. -2 ҷ.
6. Муҳаммадиев Шамсиддин. “Маосири Раҳимӣ»-и Абдулбоқии Наҳовандӣ ҳамчун сарчашмаи адабиёти форсизабони Ҳиндустон дар асрҳои XVI-XVII. Рисола барои дарёфти унвони номзади илмҳои филология аз рӯи ихтисоси 10.01.03 – Адабиёти халқҳои мамолики хориҷӣ [адабиёти тоҷик). – Душанбе, 2009.- 167 с.
7. Наҳовандӣ Абдулбоқӣ. Маосири Раҳимӣ, ҷилди 1. -Калкутта, 1925.-500 с.
8. Нишопурӣ, Назирӣ. Девон./Ба тасҳеҳу таълиқоти Муҳаммадризо Тоҳирӣ. - Теҳрон: Нигоҳ, 1379. - 647 с.
9. Нӯъмонӣ, Шиблӣ. Шеъру-л-Аҷам ё таърихи шуаро ва адабиёти Эрон. Тарҷумаи Сайид Муҳаммадтақии Гелонӣ.–Теҳрон, 1368.– 564 с.– Ҷ. 1-2.
10. Орзу, Сироҷиддин Алихон. Маҷмаъ-ун-нафоис. Ҷ.3.Ба кӯшиши Зебуннисо Алихон.–Исломобод: Маркази тадқиқоти форсӣ, 2004.–628с.
11. Сабо, Муҳаммадмузаффари Ҳусайн. Тазкираи «Рӯзи равшан». Ба тасҳеҳу таҳшияи Муҳаммадҳусайн Рукнзодаи Одамият. -Теҳрон, 1343. - 976 с.
12. Сархуш. Каламоту-ш-шуаро. Тасҳеҳи Алиризо Қазва/ Сархуш. - Теҳрон: Китобхонаи музаи маркази асноди Маҷлиси Шӯрои Исломӣ, 1389. - 310 с.
13.Сафо, Забеҳулло. Таърихи адабиёт дар Эрон Ҷ.5/2.. - Теҳрон: Фирдавс, 1386. - С.635 -1420.
14. Субҳонӣ, Тавфиқ. Нигоҳе ба таърихи адабиёти форсӣ дар Ҳинд. - Теҳрон: Интишороти дабирхонаи Шӯрои густариши забон ва адабиёти форсӣ, 1377. - 766 с.
15.Футуҳӣ, Маҳмуд. Нақди хаёл. Нақди адабӣ дар сабки ҳиндӣ. - Теҳрон: Рӯзгор, 1379. - 527 с.