0.0/5 оценка (0 голосов)

Словари – бесценная сокровищница духовного мира народа

Автор (ы)

Хасанзода Абдужамол Ашраф

Аннотация

Изучается проблема сохранения редких форм группы слов, относящихся к именным частям речи и глаголу. На основе богатого фактологического материала из средневековых и современных словарей сделан вывод, что группа древних лексических элементов или не имеет оборота в современном таджикском языке, или сохранилась в составе производных сложных слов и словоформ, или, несмотря на выход из лексического фонда современного литературного таджикского языка, сохранилась в древней форме, а иногда - в искаженной форме в современных говорах. Часть древних глаголов, имеющих трехтысячелетнюю историю, послужила материалом для образования имен существительных.

Ключевые слова

словарь, история таджикского языка, исконно таджикские слова, имя существительное, глагол, полисемантичность, флективные и аналитические средства выражения

Список цитируемой литературы

1.Боқирӣ М. Таърихи забони форсӣ. -Теҳрон: Нашри Қатра, 1375, - 207 с.

2.Деҳхудо А. Луғатнома. Теҳрон, 1373. Ҷилди 4, -С.4623-6170; ҷилди 13, -С.185187-20138; ҷилди 14, - С.20139-21149.

3.Джураев Г., Неменова Р.Л., Мурватов Дж. и др. Южные говоры таджикского языка. Том 1. –Душанбе: Дониш, 2013. -370 с.

4.Каримов А.Масдарҳои дубаҳраи забони тоҷикӣ // Мактаби советӣ. 1973, №5. –С.22-27.

5. Қосимӣ М. ва дигарон. Фарҳанги масодири забонҳо ва гӯишҳои эронии Тоҷикистон. Ҷилди 1. Душанбе, 1376. - 270 с.

6. Мансурӣ Я., Ҳасанзода Ҷ.Баррасии решашинохтии афъол дар забони форсӣ.Зери назари Баҳмани Саркоротӣ. -Теҳрон: интишороти Фарҳангистон, 1387. – 367 с.

7. Мансурӣ М., Ҷӯраев А., Бердиев Б.Фарҳанги гӯишҳои ҷанубии забони тоҷикӣ. –Душанбе: Пажӯҳишгоҳи фарҳанги форсӣ-тоҷикии Сафорати Ҷумҳурии Исломии Эрон дар Тоҷикистон, 2012. - 946 с.

8.Маҷидов Ҳ.Забони адабии муосири тоҷик. Ҷилди 1. Луғатшиносӣ. - Душанбе: Деваштич, 2007. - 254 с.

9. Маҷидов Ҳ.Сеҳри сухани форсии тоҷикӣ (мақолаҳои мунтахаб). –Душанбе: Матбааи ҶДММ “Дақиқӣ”, 2014. – 351 с.

10.Муин М. Авомили фасоди луғат // Луғатнома.Муқаддима. Зери назари М. Муин ва С. Ҷ.Сайидӣ. Теҳрон, 1373. –С.33-35.

11.Муин М. Фарҳанги форсӣ. –Теҳрон: Муассисаи интишороти “Амири Кабир”, 1375. Ҷилди 1, -С.1-1472; ҷилди 4, -С.4241-5277.

12. Муҳаммадҳусайни Бурҳон. Бурҳони қотеъ. –Душанбе: Адиб. Ҷилди 1, 1993, 416 с.; ҷилди 2, 2004, 424 с.; ҷилди 3, 2014. - 398 с. Таҳияи матн, мулҳақот, тавзеҳот ва феҳристи А. Нуров.

13.Муҳаммад Ғиёсуддин. Ғиёс-ул-луғот. –Душанбе: Адиб. Ҷилди 1, 480 с.; ҷилди 2, 416 с. Таҳияи матн бо пешгуфтор, мулҳақот, тавзеҳот ва феҳристи А. Нуров.

14.Неменова Р.Л., Ҷӯраев Ғ.Шеваи ҷанубии забони тоҷикӣ (фонетика, лексика). Ҷилди 1. –Душанбе: Дониш, 1980. – 328 с.

15.Пури Ҷаводӣ.Ҳикмати динӣ ва тақаддуси забони форсӣ //Бӯӣ ҷон. Мақолаҳое дар бораи шеъри ирфонии форсӣ. - Теҳрон: Интишороти маркази донишгоҳӣ. Чопи аввал, 1372. –С.1-37.

16.Расторгуева В.С., Молчанова Е.К. Среднеперсидский язык / Основы иранского языкознания. Среднеиранские языки. –М.: Наука, 1981.-С.6-146.

17. Расторгуева В.С. Эдельман Дж.И. Этимологический словарь иранских языков. -М.:Издательская фирма «Восточная лит-ра», РАН, Том 1, 2000. - 326 с.; том 2, 2003, - 501 с.; том 3, 2007. – 492 с.

18.Саймиддинов Д.Пажӯҳишҳои забоншиносӣ. - Душанбе, 2013. - 207 с.

19. Фарҳанги забони тоҷикӣ. –М.: Советская энсиклопедия. Ҷилди 1, 951 с.; ҷилди 2, 949 с. Дар зери таҳрири М. Ш. Шукуров, В.А. Капранов, Р. Ҳошим, Н.А. Маъсумӣ.

20. Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ. - Душанбе, 2008.Ҷилди 1, 949 с.; ҷилди 2, 944 с. Зери таҳрири С. Назарзода, А. Сангинов, С. Каримов, М. Ҳ.Султон.

21.Фасмер М. Этимологический словарь русского языка. Т.1, - М.: Прогресс, 1986. – 573 с.

22.Ҳасандӯст М.Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. –Теҳрон: Нашри осор. Ҷилди 1, -С.1-586; ҷилди 2, -С.587—1410; ҷилди 4, -С.2081-2955.

23. Шукуров М. Ҳар сухан ҷоеву ҳар нукта мақоме дорад. –Душанбе: Ирфон, 1985, 364 с.

24. Эдельман Дж.И. Этимологический словарь иранских языков. -М.: Издательская фирма «Восточная лит-ра», РАН, Том 4, 2011. - 415 с.; том 5, 2015. -565 с.